به گزارش شبنم همدان به نقل از آرمان زنان : گاهی اوقات همه ما در زندگی رفتارهایی از خود نشان می دهیم که برای طرف مقابل ناخوشایند است.

روانشناسان در تحلیل رفتار متقابل معتقدند که همه انسان ها برای ایفای نقش خود در سناریوی زندگی شان با سه نقش مواجه هستند که عبارت است از نقش برنده – بازنده (من خوبم تو خوب نیستی)، در این نقش به طور معمول خودنمایی و خود برتر بینی و تحقیر دیگران وجهه بارزش است که در ارتباط متقابل در نقش یک والد ( فرد دارای تعصبات ویژه، باورهای مختص به خود و ارزش های خود خواسته) با رفتاری مقتردانه و چکشی که به دیگران تحمیل می کند ظاهر می شود؛ در این نقش بازیگر آرامش خود را در تحقیر و تطمیع دیگری می بیند و خشونت و هیجانات بد داشتن را که به نمایش می گذارد حق خود می داند؛ طبیعتا در این نقش نشانه های مشکلات و بیماری های روحی مستتر است که به مرور و عمیق شدن نقش فرد به آن مبتلا می شود و گونه های ابتلائی اش تغییر می کند که البته آسیب شناسی این نقش ها در مراحل پیشرفته کارگاه مورد توجه خواهد بود.

نقش دوم، من خوب نیستم تو خوبی است؛ نقش برنده – بازنده، این الگوی تعاملی درست عکس الگوی اول است و بازیگر این نقش در موضع انفعالی ظاهر می شود و خود را کم و ناچیز می داند؛ نکته انحرافی این نقش این است که چون فرد در تعاملات کوتاه می آید گاهی برایش توقع درست می شود منتهی فراموش می کند که کسی از او درخواستی نداشته که الان طلبکار شده است؛ بازیگر این نقش صفات و ویژگی هایش را بزرگ نمایی می کند و نسبت به توانایی های خود نگاهی افراطی دارد؛ به همین دلیل همیشه از خود ناراضی است و به دنبال آن است که بداند دیگران درباره او چه می گویند و هر صحبتی را به خودش می گیرد و تنها و گوشه گیر است و در تعاملات بین فردی از الگوی طرد به جای حل اختلاف تبعیت می کند و آرامش را در دنیای ذهنی خود جستجو می کند.

نقش سوم الگوی برد – برد (من خوبم – تو خوبی) است؛ بازیگران این سناریو، افرادی منطقی و روشن فکر هستند و سعی می کنند در مناسبات انسانی، فردی مثبت و متعارف باشند؛ هم خودشان را به نیکی ابراز می کنند و هم به دیگری اجازه ابراز وجود می دهند. آنچه را برای خود نمی پسندند، برای دیگران هم نمی پسندند.

زندگی کوزه آبی خنک و رنگین است

به اعتقاد زهرا رضوانی روانشناس، در این رفتارها نوازش به معنی دیده شدن در نظر دیگری، تحول روانی انسان تعریف می شود؛ در این تعریف آگاهی به منزله شناخت است؛ بهترین نوازش آگاهی از حضور دیگران است و سپس پاسخ مناسب بر اساس آنچه ابراز می کنند نه آنچه دلمان می خواهد؛ از این رو مطلوب ترین گونه نوازش نوازش بی قید و شرط است.

افراد به تناسب نقشی که در تعاملات بین فردی ایفا می کنند نوع و الگوی نوازشی خود را مشخص می کنند به طوری که در نقش اول و دوم الگوهای نوازشی مشروط و در نقش سوم الگوی بی قید و شرط تعریف می شود.

افراد در روابط بین فردی الزام به دریافت نوازش دارند؛ حال گونه مثبت یا منفی اش باشد زیاد برایشان مهم نیست، بلکه اصل بر دریافت است.

این روانشناس در گفتگو با خبرنگار ما اذعان می کند: نوازش مثبت موجب رشد عواطف سالم فرد می شود و احساس مطبوعی را در فرد بر می انگیزد که از ارتباط صمیمانه سر چشمه می گیرد اما در نوازش منفی احساس نامطبوعی در فرد به وجود می آید مثل طرد شدن یا مورد کنایه قرار گرفتن که منجر به تحقیر شده و پیام « تو خوب نیستی» به فرد داده می شود.

وی ادامه می دهد: در صورتی که فرد پیام نوازش مثبت را دریافت نکند مایل به پذیرش نوازش منفی خواهد بود و خود را محق آن می داند، انسان ها از بی تفاوتی گریزانند؛ از مجموعه نوازش های مثبت تحت عنوان « بانک اعتباری» یاد می شود.

رضوانی درباره نوازش شرطی توجهی که مشروط به انجام کاری به شخص داده می شود را بیان می کند و می گوید: نوازش غیر شرطی، توجهی که به دلیل آنچه که واقعا در یک فرد وجود دارد داده می شود مثل چشم های رنگی؛. نوازش کلامی هم هر گونه صحبت و توجه کلامی که منجر به مورد توجه بودن فرد تلقی گردد را گویند و نوازش غیر کلامی هر نوع توجه رفتاری را گویند.

این روانشناس به تشریح نوازش های دیگری می پردازد و ادامه می دهد: وقتی بدانیم که شخصیت هر انسانی از سه حالت خودآگاه تشکیل شده است، رفتارهای پیچیده بین انسان ها برایمان قابل فهم تر می شود بدین شکل که هر حالت خود آگاه یک مجموعه کامل از احساسات و افکار و رفتارهائی است که ما با استفاده از آنها واکنش نشان می دهیم؛ در واقع افراد در موقعیت های گوناگون رفتارهای مختلفی را از خود بروز می دهند و سه حالت خود آگاه «والد»، « بالغ»، «کودک» و فعل و انفعالات بین آنها و نتایج ممنتج از آنها در تحلیل رفتار متقابل به عنوان شاه کلید ارتباط معنا پیدا می کند.

انتهای پیام/ص