به قلم: سمیرا خطیب زاده

به گزارش  شبنم ها به نقل از پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس،کاهش جمعیت و تحدید نسل موضوعی که از چند سال گذشته به یکی از دغدغه های  اصلی مقام معظم رهبری در حوزه خانواده تبدیل شد، زنگ خطری که هوشیارانه به صدا در آمد و  بسیاری از کارشناسان جمعیت شناسی و جامعه شناسی را به پای کار کشاند.

درست پاییز سال 1391 بود که مقام معظم رهبری در سفری که به استان خراسان شمالی داشتند مساله افزایش جمعیت را به طور صریح با مردم در میان گذاشتند و این مسأله را از جلسات رسمی با مسئولان مختلف، به میان اقشار مردم نیز سرایت دادند. در بیانات ایشان آمده بود: « يكى از مهمترين موجودى‌ هاى با ارزش ما، همين نسل جوانِ تحصيلكرده است. نسل جوان تحصيلكرده، هم شجاعت دارد، هم اميد دارد، هم نشاط و تحرك دارد. من همين جا در داخل پرانتز عرض بكنم؛ يكى از خطاهائى كه خود ما كرديم - بنده خودم هم در اين خطا سهيمم - اين مسأله‌ تحديد نسل از اواسط دهه‌ 70 به اين طرف بايد متوقف مي شد. البته اولى كه سياست تحديد نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود، ليكن از اواسط دهه‌ 70 بايد متوقف مي شد. اين را متوقف نكرديم؛ اين اشتباه بود. عرض كردم؛ مسئولين كشور در اين اشتباه سهيمند، خود بنده‌ حقير هم در اين اشتباه سهيمم. اين را خداى متعال و تاريخ بايد بر ما ببخشد. نسل جوان را بايد حفظ كرد. با اين روند كنونى اگر ما پيش برويم -من چندى پيش هم در ماه رمضان در سخنرانى گفتم - كشور پير خواهد شد. خانواده‌ ها، جوانها بايد توليد مثل را زياد كنند؛ نسل را افزايش دهند. اين محدود كردن فرزندان در خانه‌ ها، به اين شكلى كه امروز هست، خطاست. اين نسل جوانى كه امروز ما داريم، اگر در ده سال آينده، بيست سال آينده و در دوره‌ ها و مرحله‌ هاى آينده‌ اين كشور بتوانيم آن را حفظ كنيم، همه‌ مشكلات كشور را اينها حل مي كنند؛ با آن آمادگى، با آن نشاط، با آن شوقى كه در نسل جوان هست، و با استعدادى كه در ايرانى وجود دارد. پس ما مشكل اساسى براى پيشرفت نداريم»(1)

تأکید و اشاره به خطا بودن استمرار سیاست تحدید نسل در کنار پای فشاری به نیاز جامعه به نیروی جوان و تحصیل کرده  بیانگر این واقعیت است که آن چه موجب پیشرفت یک کشور در عرصه های گوناگون می شود امید و نشاط و ... است که این عناصر مسلماً در نسل جوان موج می زند. همین مسأله موجب افزایش سرعت حرکت کشور به سمت و سوی پیشرفت و رشد و تعالی می شود.

معظم له در همان سفر طی سخنرانی دیگری که با عنوان سخنرانی سبک زندگی شهرت یافته است دگر باره با رویکردی مطالبه گرانه به بحث جمعیت پرداختند و فرمودند:

«حد زاد و ولد در جامعه‌ ما چيست؟ من اشاره كردم؛ يك تصميمِ زمان‌ دار و نياز به زمان و مقطعى را انتخاب كرديم، گرفتيم، بعد زمانش يادمان رفت! مثلاً فرض كنيد به شما بگويند آقا اين شير آب را يك ساعت باز كنيد. بعد شما شير را باز كنى و بروى! ماها رفتيم، غافل شديم؛ ده سال، پانزده سال. بعد حالا به ما گزارش مي دهند كه آقا جامعه‌ ما در آينده‌ نه چندان دورى، جامعه‌ پير خواهد شد؛ اين چهره‌ جوانى كه امروز جامعه‌ ايرانى دارد، از او گرفته خواهد شد. حد زاد و ولد چقدر است؟»(2)

اما مشکل تحدید نسل موضوعی نیست که فقط و فقط گریبانگیر ایران اسلامی باشد، بسیاری از کشورهای جهان امروز به معضل بزرگی چون پیری جمعیت و عدم تمایل نسل جوان به فرزندآوری مبتلا گشته اند. این معضل تا بدانجا پیش رفته است که سیاست های تشویقی افزایش جمعیت در بسیاری از کشورها قوت گرفته و تقویت می شود.

• ابتکار جالب پوتین برای افزایش جمعیت روسیه

چندی پیش در کاخ کرملین روسیه شاهد اتفاق جالبی بودیم. مراسمی که در آن "نشان ملی" روسیه از سوی پوتین به منتخب این نشان اهدا شد. کشور روسیه دارای یک نظام سوسیالیستی است که  "نشان ملی"  این کشور  از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به راحتی به هر شخصی اعطا نمی شود و رئیس جمهور این کشور نیز پرستیژ اجتماعی و ملی خود را در هر نوع مراسمی هزینه نمی کند.

این نشان ملی روسیه " والدین با افتخار " نام گذاری شده بود. نکته قابل تامل آن بود که این نشان به زوج های جوانی تقدیم نشد که نخبه ، مخترع و یا مبتکر باشند. بلکه این "نشان ملی" که در کشور روسیه از درجه اهمیت سیاسی و اجتماعی بالایی نیز برخوردار است برای "خانواده های پرجمعیت" در نظر گرفته شده بود.

 با وجود این که کشور روسیه از ارزش های اسلامی و دینی مانند ما برخوردار نیست و سبک زندگی غربی در آن  شیوع بیشتری دارد و گذشته از آن فرهنگ مردم روسیه با آموزه های اسلامی ما فاصله زیادی دارد اما این کشور"استراتژی افزایش جمعیت" خود را در "دل خانواده" در نظر گرفته و تعریف کرده است. به طوریکه دولت روسیه برای این تدبیر از تبلیغ "هم باشی" یعنی زندگی "زن و مرد در کنار هم بدون ازدواج رسمی" استفاده نکرده بلکه سیات افزایش جمعیت را در دل خانواده مطرح نموده است.

تقدیم کردن این نشان ملی در کاخ کرملین آن هم از سوی پوتین، رییس جمهور روسیه نشان از اهمیت فوق العاده ای است که این کشور برای افزایش جمعیت آن هم در دل خانواده های سالم  قایل است همچنین نشان می دهد که تبلیغ ارزش های سبک زندگی آمریکایی همچون اومانیسم و تفرد گرایی و تهاجم آنان علیه خانواده نتوانسته است در تصمیم دولت روسیه برای افزایش جمعیت تأثیر بسزایی داشته باشد.

کوتاه سخن آنکه  انتخاب خانواده های سالم از لحاظ جسمی و فکری و تربیت یافته جهت تقویت نظام سیاسی هر کشور و تقویت جایگاه آن کشور در عرصه بین المللی است. همچنین با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری می توان دریافت که کشور ایران به طور طبیعی و جغرافیایی ظرفیت و پذیرش جمعیت بیشتر را دارد لذا سیاست کنترل جمعیت می بایست از اوایل دهه هفتاد بازنگری و حتی متوقف می شده است چرا که جمعیت جوان و برخورداری ایران از یک نمای جوان و پر نشاط، یکی از مهمترین شاخص ها و سرمایه هایی است که می تواند حرکت و پیشرفت ما را سرعت ببخشد. به نظر می رسد مهمترین راهکار علاج وضعیت کنونی، فرهنگ سازی و ارائه الگوهای فرهنگی است لذا همه افراد توانمند و دارای جایگاه اجتماعی و مخاطب، باید در این عرصه وارد شوند و کشور را در داشتن نسلی جوان پویا و با نشاط یاری نمایند.

(1) بیانات مقام معظم رهبری در جمع مردم بجنورد ورزشگاه تختی (خراسان شمالی)، 19/7/1391

(2) بيانات مقام معظم رهبری در دیدار جوانان استان خراسان شمالى‌، 23/7/1391 (سبک زندگی)

انتهای پیام/