به گزارش شبنم ها به نقل از  پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس، خانه حضرت زهرا(س) یکی از بزرگترین دانشگاه‌های انسان سازی است که با رعایت و ملاحظه همه جنبه‌های تربیتی، بالاترین و موفق‌ترین چهره‌های انسانی را تربیت نموده و به جامعه بشریت ارائه داده است. تحمل بالای فرزندداری و تربیت صحیح آنان، شیردادن به فرزندان، تهیه لوازم بچه‌داری( گهواره) رسیدن به انواع موقعیت‌های خانوادگی و سرودن شعر برای فرزندان و حتی پدر و شوهر، از مواردی بود که ایشان بدان اهتمام می‌ورزید و همچنان رویکرد توحیدی برای این حوزه از زندگی ایشان سایه افکنده بود. وقتی پیامبر(ص) از خبر شهادت امام حسین(ع) او را آگاه کرد، کلمه استرجاع را خواند و گریست و  فرمود: « سلمت و رضیت و توکلت علی الله.»

1. بازی با فرزندان: یکی از نیازهای طبیعی کودکان بازی کردن و بازی دادن آنهاست. این لحظه از لحظه‌های بسیار شیرین برای کودکان است. بازی در این دوران به منزله واکنش کودک در برابر عوامل محیطی و بروز استعدادهای نهفته اوست و همچنین در پرورش نیروی ابداع و ابتکار کودک بی‌نهایت موثر است. حضرت زهرا(س) فرزندان خود را به بازی و مسابقه تشویق می‌کرد و گاهی با آنان به بازی مشغول می‌شد و با حرکت‌ها و گفتارهای شیرین مادرانه و بالا و پایین انداختن فرزندانش، از احساسات پاک مادری سیراب می‌نمود. علیرغم اینکه ظهور اسلام در محیطی کاملا بی‌فرهنگ و دور از تمدن بود اما برنامه و شیوه‌های ارائه شده از طرف اولیای دین متمدن‌ترین رفتار بود.
2. آموزش هنگام بازی:  بانوی بزرگ اسلام هنگام بازی با کودکانش آداب زندگی و روحیه تعبد را زنده می‌کرد و در قالب شعر آن را مطرح می‌نمود، برای امام حسین(ع) می‌خواند: پسرم حسین! مانند پدرت باش. ریسمان ظلم را از حق برکن، خدایی را بپرست که صاحبت نعمت‌های متعدد است و هیچ گاه با صاحبان ظلم و تعدی دوستی مکن.

و هنگام بازی با امام حسین(ع) می‌فرمودند: تو به پدرم پیامبر شبیهی و به پدرت علی شباهت نداری. این بیت موجب خنده و تبسم حضرت علی(ع) می‌شد.

از این قطعات تاریخی می‌توان استفاده نمود که علیرغم تمام مشکلات و گرفتاری‌های موجود، در برخورد با کودکان خود را خوشحال و خندان نشان می‌دادند. این لازمه جوانمردی است که انسان گرفتاری‌ها خارج از خانه را با خود به خانه نیاورد. بدون تردید، فرزندانی که محصول تربیت چنین خانواده‌هایی هستند از روان سالم، روحیه‌ای قوی و نفسی مطمئن برخوردار خواهند بود.

3. ایجاد روحیه جهادی و دشمن ستیزی در فرزندان: که نمونه آن تربیت جنگاروان و مجاهدانی همچون امام حسن و امام حسین(ع) و زینب کبری(س) است.
4. ایجاد روحیه انقاق و بخشش گروهی و خانوادگی در فرزندان: نمونه بارز آن، انفاق قرص‌های نان همه اعضاء خانواده به یتیم، اسیر و مسکین است که نقل قصه آن در سوره " انسان" به تفصیل آمده است.
5. سفارش به امیرالمؤمنین(ع) درباره حافظت از فرزندان: " قالت فاطمه(س) او صیک فی ولدی خیراً" درباره فرزندانم سفارش به نیکوکاری دارم.
6. تعلیم مردم دوستی: رعایت حقوق همسایگان دعا نمود و چون از علت آن سؤال کردم فرمود: ( یا بنی الجار ثم الدار) اول همسایگان و بعد اهل خانه.
7. رعایت عدالت و مساوات بین فرزندان و دقت دادن به اصل عدالت و قضاوت: روزی حضرت زهرا(س) در مقام قضاوت مسابقه خطاطی بین امام حسن و امام حسین(ع) قرار گرفته بود. آنان اصرار داشتند که مادر بهترین خط را انتخاب نمایید. حضرت با خود می‌گفت: من چه می‌توانم بکنم و چگونه میان دو کودکم داوری کنم؟ سرانجام به فکرش رسید قضاوت نهایی را به تلاش خودشان مربوط سازد. فرمود: ای نور دیدگانممن دانه‌های این گردنبند را با پاره کردن و رشته آن بر شما می‌ریزم و میان شما دانه‌های گردنبند را پخش می‌نمایم هر کداماز شما دانه‌های بیشتری بگیرد، خط او بهتر است.
8. مانوس نمودن فرزندان با مسجد و نماز و دقت در گفتارهای پیامبر و تشویق، تمرین و تربیت عبادی و دینی فرزندان: یکی از محورهایی که حضرت زهرا(س) بدان توجه داشتند بعد پرسش و گرایش فرزندان به انجام تکلیف عبادی و الهی بود. تقویت حس پرستش یکی از گرایش‌های فطری انسان است این گرایش خارج از وجود انسان نیست، بلکه در عمق جان و ضمیر او ریشه دارد. اگر جز این بود اساسا ایمان و خداپرستی تحقق نمی‌یافت. بنابراین، مربیان الهی خداپرستی را القا نکردند، بلکه با شیوه‌های نظری و عملی به پرورش این نهال فطری پرداختند. بهترین زمان برای پرورش این حس دوران کودکی می‌باشد.

آن حضرت شوق بندگی و خضوع در برابر معبود را از همان دوران کودکی در جان فرزندان خود تقویت نمود و آنان را چنان تربیت کرد که بهترین کارها را عبادت خداوند بدانند و از آن بالاترین لذت‌ها را ببرند. دخت گرامی پیامبر اسلام(ص) بر این مطلب تأکید داشتند که باید بچه‌‌ها را از کودکی به انجام تکالیف فراخواند و آنان را به خدا پیوند داد و بذر محبت و ارتباط با معبود را در کام آنان بیفشاند تا انجام تکالیف برای آنان نه تنها رنج و مشقتی نداشته باشد بلکه با شوق و اشتیاق به استقبال آن بروند.

9 بوسیدن و ملاطفت کودکان: همچنان که ارضای غرایز، منشاء احساس لذت برای انسان است، ارضای عواطف انسانی نیز با خود لذتی به همراه دارد اما لذتی که از این راه حاصل می‌شود با انچه در مورد غرایز وجود دارد در نوع خود متفاوت است، محبت به عنوان یک نیاز اصیل روحی در زندگی انسان و تأمین سلامت روحی و روانی او نقش بسزایی دارد و به آن حالاوت خاصی می‌دهد.

عاطفه انجذابی است نفسانی که یک انسان نسبت به انسان دیگر در خود احساس می‌کند و می‌توان آن را به رابطه آهن و آهنربا تشبیه نمود، عواطف طبیعی یکی از اقسام عاطفه است که مصداق روشن آن، روابط خانوادگی، وقوی تر از آن رابطه مادر و فرزندی است یکی از مظاهر ابراز عواطف و یکی از بهترین راه های ایجاد ارتباط عاطفی، بوسیدن فرد مورد علاقه است که می‌توان مظهری از این ابراز ارادت و تبادل محبت و عواطف داسنت و نیز بوسه های مکرر فاطمه زهرا(س) به فرزندان خود و تأکید قولی و عملی بر این رفتار، بیانگر لزوم عواطف و ایجاد ارتباط عاطفی با نزدیکان از طریق بوسیدن می‌باشد.

اصولا به زبان آوری مهر، مایه تحکیم پیوند تربیتی است و حفظ این پیوند، لازمه و زمینه تأثیرگذاری مربی و متربی است. مربی با بیان محبت خویش نسبت به متربی، او را دلبسته خویش می گرداند این دلبستگی بسیار قدرتمند و کارساز است و می توان با تکیه بر آن، فرد را آماده و بلکه طالب به دوش گرفتن تکالیف ساخت از اینرو توصیه‌های اسلامی بر به زبان آوردن مهر تأکید شده است. به گونه‌ای که در کتب روایی، بابی تحت عنوان «آگاهاندن دوستان از محبت به آنها»  وارد شده است.

امام صادق علیه السلام فرمودند: (هر گاه محبت کسی در دل داشتی، او را از این محبت با خبر کن، که این آگاهی، دوستی و مودت شما را استوارتر خواهد کرد)

بر اساس تحقیقات روان‌شناسان اجتماعی و روان‌کاوان درباره کودکان از جوامع مختلف، کمبود یا عدم محبت عواقب خطرناکی را برای فرد و جامعه به بار می‌آورد. اطفالی که در دوره کودکی محبت نبینند، در بزرگی خشن، ناهموار و عقده‌ای می شوند همچنین بیماریپ‌های جسمی و روانی همچون بدبینی، پرتوقعی، یاس، زودرنجی و نارضایتی مبتلا می گردند و منشاء بسیاری از شرارت ها و جنایت های کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان می شوند.

منابع:

باقری، خسرو، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی

دشتی، محمد، نهج الحیاة

سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی جلد 3

قائمی، علی، خانواده و تربیت کودکان

مجلسی، محمدباقر، اخلاق در قرآن

نیلی پور، مهدی، فرهنگ فاطمیه ( الفبای شخصیتی حضرت زهرا(س) جلد 5

به قلم: ناهید زندی پژوه

انتهای پیام/