به گزارش شبنم همدان ،

طولانی ترین شب سال به ما  میگوید تاریکی هر قدر هم طولانی باشد سپیده صبح طلوع خواهدکرد. این شب استعاره ای از مشقت ها ست و نشان میدهد که پس از هر سختی و تاریکی روشنایی پدیدار خواهد شد و اگر در این سختی ها عزیزانی کنار ما  قرار گیرند تحمل این تاریکی راحت تر می شود.

برای آشنایی با آداب و رسوم یلدا با رقیه حسینی دیرین ساکن همدان صحبت میکنم. او متولد1320 است که در یکی از روستاهای کبود راهنگ همدان به دنیا آمده و برای ما از یلدا های گذشته می گوید:

زمانی که من 14 سال داشتم پدرم پارچه فروش بود و بر روی قاطر از روستای خودمان پارچه ها را برای فروش به روستاهای اطراف می برد. چیزهای مختلفی در ازای فروش پارچه می گرفت. آن زمان میوه ها تنها در فصل خاص خودشان وجود داشت برای همین چغندر و هویج را در زیر خاک پنهان می کردیم تا خراب نشود. توت خشک , سیب , انار , کدو و هندوانه را داخل صندوق چوبی در بین کاه مخفی می کردند تا از دسترس بچه ها دور بماند و خراب نشود شب یلدای آن سال ها در خانه های بیشتر اهالی روستا از تخمه خربزه وتخمه هندوانه که در خانه بو داده بودند ،  انجیر خشک , مویز , توت خشک , گندم بو داده , لبو , کدوحلوایی , برگه ها ی هلو و زردآلو و گردو استفاده میکردند و اگر کمی هم برف می بارید برف و شیره انگور را مخلوط می کردند و می خوردند که بسیار خوش طعم می شد.

از او درباره آداب و رسوم خانواده اش پرسیدم که گفت :  همانطور که همه میدانند از اول پاییز روزها کوتاهتر می شود تا آخرین روز پاییز که طولانی ترین شب سال است و از اول زمستان هم روزها کم کم بلند تر می شود برای همین آخرین شب بلند سال را بیدار می مانند و دور هم جمع می شوند. مادر من در سال دو روز را باید حتما رشته پلو درست می کرد: شب یلدا و روز سیزده بدر. پدرم میرزای روستا بود و به همه جوانان قرآن خواندن و کتاب بوستان و گلستان سعدی را تدریس می کرد برای همین در شب یلدا حکایاتی از گلستان برایمان می خواند. بعد از شام به همراه خانواده تمام خوراکی های شب یلدا را با خودمان به خانه پدر بزرگ می بردیم. مردها دور کرسی می نشستند و زنان هم کنار یکدیگر پائین کرسی و بعد پدر بزرگم هندوانه را می برید و با آنکه به هرکس تکه ای کوچک می رسید ولی همه باید از این هندوانه می خوردند چون اعتقاد داشتند زمستان بسیار سردی در پیش داریم هر کس هندوانه بخورد زمستان سردش نمی شود.

رسم دیگری که ما داشتیم این بود که خانواده نوعروس (چه  خانواده دختر چه خانواده پسر که اولین سال ازدواجشان بود اگر در عقد بمی بودند ، خانواده پسر ولی اگر مراسم عروسی برایشان گرفته شود خانواده دختر )وظیفه داشت برای نوعروس پیشکش و هدایای شب یلدا ببرد در قدیم بیشتر مویز , گردو , نان روغنی , مرغ , هندوانه , شیرینی و پیشکش یک تکه طلا در بعضی از خانواده ها که وسعشان نمی رسید پارچه یا لباس برای نو عروس می گرفتند. هر عکس هدیه خود را داخل مجمعی قرار می دادند و با شال قرمز روی هدایا را می پوشاندند. هر یک از فامیلها هم به نسبت نزدیکی و وسع خود هدیه ای برای نوعروس تهیه می کردند. اما در زمان حال انواع میوه ها , نان روغنی , باسلق , شیرینی , آجیل , هندوانه و گردو را هریک جداگانه تزیین می کنند , داخل سبد قرار می دهند و به همراه پیشکش طلا به عروس تقدیم می کنند.

از زمان های گذشته تا به حال مهمترین کار سر زدن به بزرگترها در شب یلدا بوده و هست. ما در زمان گذشته از اواخر تابستان به فکر شب یلدا بودیم که حتما هندوانه داشته باشیم اما حالا با وجود این همه فراوانی کمتر ارزش کار کشاورز را می فهمیم. برای تزیین میز ، انارهای دان شده ، پره های پرتقال و ... را  راحت دور می ریزیم. ای کاش از گذشتگان  یاد می گرفتیم که قدر داشته هایمان را بیشتر بدانیم .

انتهای پیام/